Τρίτη 2 Ιουνίου 2009

Σκέψεις...σύγχυσης (Μέρος 2ο)

Σε προγενέστερο άρθρο μου(σκέψεις...σύγχυσης) είχα κάνει μία γενική αναφορά για τα κυρίαρχα πολιτικά ρεύματα ή τάσεις που κινούν τα ηνία στην πολιτική ζωή της χώρας μας εδώ και πολλά χρόνια και ειδικά τα τελευταία όπου η διαμάχη πλέον εμφανίζεται και εντείνεται σχεδόν σε κάθε θέμα που προκύπτει είτε κοινωνικό, εθνικό, πολιτικό κ. α.
Σ' αυτό το άρθρο θα προσπαθήσω να αναλύσω την εν λόγω διαμάχη σε πιο συγκεκριμένα θέματα και ελπίζω να καταφέρω να μεταδώσω και στους αναγνώστες μου τον προβληματισμό μου περί αυτού.

Πρόκειται λοιπόν για τους Ελληνόφρονες και τους Ευρώφρονες ή τους εκσυγχρονιστές της Ελλάδας. Δύο ρεύματα που ναι μεν βρίσκονται σε αντίπαλα στρατόπεδα ιδεολογιών αλλά αρκετές φορές συμβιβάζονται, όπως είδαμε στο παρελθόν. Η διαμάχη τους έχει να κάνει σε πρώτη φάση με τον τίτλο του 'προοδευτικού καθότι και οι 2 ανταγωνίζονται για το ποιο θα χαρακτηριστεί προοδευτικό. Οι πρώτοι λοιπόν, οι Ελληνόφρονες αντιστέκονται στην σημερινή νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση κατηγορώντας την επιστήμη, την τεχνολογία, και τον διαφωτισμό για την κατάντια του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος ενώ ταυτόχρονα προτείνουν τις αρχές τις Ελληνοορθοδοξίας για επανάσταση! Οι δεύτεροι, βασίζονται εν ολίγοις στην εσφαλμένη πεποίθηση ότι ο διαφωτισμός ισοδυναμεί με την σημερινή πολιτική και οικονομική συσσώρευση στους ισχυρούς! Όλοι θα πρέπει να θυμάστε την σκληρή αντιπαράθεση που υπήρξε μεταξύ αυτών κατά την περίοδο της ένταξης μας στην ΟΝΕ αλλά και του επίμαχου θέματος των "ταυτοτήτων"!

Σήμερα, εγώ θα ήθελα να ασχοληθώ όμως με πιο πρόσφατο γεγονός και συγκεκριμένα για το βιβλίο της Ιστορίας της στ' Δημοτικού, καθότι τώρα μπορούμε να κρίνουμε συνολικά και βεβαίως πιο ψύχραιμα το θέμα.

Η προσωπική μου άποψη για το επίμαχο βιβλίο το οποίο προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων κυρίως στις τάξεις των Ελληνόφρονων, όπως επίσης ακόμα και σ ένα μέρος της παραδοσιακής αριστεράς, ενώ αντιθέτως οι Ευρώφρονες θέλοντας να επιδείξουν ανωτερότητα και πιο προοδευτικοί στις νέες θεωρίες υπερασπίστηκαν το βιβλίο και τους συγγραφείς αυτού, αποδίδοντας την ρετσινιά του εθνικισμού σε όλους ανεξαιρέτως τους Έλληνες(εξαιρουμένων βέβαια των ιδίων) είναι ότι το βιβλίο όντως περιείχε σοβαρά λάθη τα οποία μόνο για σωστή και ουδέτερη εκπαίδευση δεν προοριζόταν.


Οι λόγοι δεν είναι ακριβώς αυτοί που προβλήθηκαν στα μέσα εκείνη την περίοδο αλλά τελείως διαφορετικοί. Μάλιστα, εκτός των Ελληνόφρονων που επιζητούσαν την απόσυρση του βιβλίου, οι εκσυγχρονιστές(συμπεριλαμβανομένου του Συνασπισμού) απλά πρότειναν να διορθωθούν κάποιες εσφαλμένες διατυπώσεις εθνικών ιστορικών γεγονότων, καθότι εν γένει θεωρούσαν ότι το βιβλίο ανταποκρίνεται στις ανάγκες μίας σύγχρονης εκπαίδευσης.


Εξηγούμαι: Κατ αρχήν, σε μία πιο προσεκτική και λεπτομερή ανάλυση του βιβλίου θα διαπιστώσουμε ότι διαπνέεται από τις αρχές της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης και τα παράγωγά της. Επί παραδείγματι, μία από τις βασικότερες αρχές της είναι η πρόκριση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων εις βάρος της εθνικής κυριαρχίας ή και άλλων καθολικών αξιών. Το θέμα βέβαια είναι ότι ο ορισμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων δίνεται κατά το δοκούν από τις υπερδυνάμεις και με βάση αυτού δικαιολογήθηκαν διάφοροι πόλεμοι του παρελθόντος. Έτσι, εύλογα μου δημιουργούνται οι απορίες του τύπου:
Για ποιο λόγο ορίζονται τόσο απόλυτα οι καθολικές αξίες εφόσον όλοι γνωρίζουμε ότι είναι σχετικό σε μία σύγχρονη κοινωνία και πολιτική κατάσταση το ποιος έχει το δίκιο και ποιος το άδικο, καθότι αναλόγως της οπτικής με την οποία βλέπεις το κάθε ζήτημα, διαμορφώνεις και την άποψη σου.
Ερχόμενος λοιπόν στην ουσία του ζητήματος, θα έλεγα ότι οι συγγραφείς του βιβλίου στην περιγραφή του Διαφωτισμού θέλησαν να ικανοποιήσουν τους Ελληνορθόδοξους! Για του λόγου το αληθές διαβάστε και μόνοι σας:

"..Στη θέση του θρησκευτικού φανατισμού, των προλήψεων και των δεισιδαιμονιών, που επικρατούν στη δυτική Ευρώπη, προτείνουν την ανεξιθρησκία και τον ορθό λόγο. Εναντιώνονται στην απολυταρχία
και υποστηρίζουν τα δικαιώματα του ανθρώπου και του πολίτη. Θέλουν να καταργήσουν τη δουλεία και υπερασπίζονται την ισότητα μεταξύ των ανθρώπων. Πιστεύουν στην πρόοδο της ανθρωπότητας και έχουν εμπιστοσύνη στον άνθρωπο και στη σκέψη του. Θαυμάζουν την επιστήμη και υποστηρίζουν τα γράμματα.
"

Τι τραγική σύνδεση η ανεξιθρησκία με τον ορθό λόγο! Η επιστήμη, η απόδειξη, τα επιστημονικά-εμπειρικά δεδομένα και η λογική επεξεργασία τους παρόμοια με τον θρησκευτικό ανορθολογισμό και τις εξ αποκαλύψεως αλήθειες!
Υποθέτω, ότι το ορθότερο θα ήταν η λέξη ανεξιθρησκία να αντικατασταθεί με την αθεΐα ούτως ώστε να δειχθεί η ριζική διαφορά μεταξύ Θρησκείας και επιστήμης, πράγμα που δεν θεώρησαν σημαντικό οι εκσυγχρονιστές κατά τ' άλλα συγγραφείς του εν λόγω βιβλίου!

Το συμπέρασμα είναι το εξής: Επιτέλους, θα πρέπει να το κατανοήσουμε όλοι μας ότι στις κοινωνικές επιστήμες δεν υπάρχει αντίστοιχη αντικειμενικότητα με τις θετικές. Η διαφορά τους είναι χαώδης! Διότι μπορεί οι Ελληνόφρονες να κατηγορούνται ότι διατυπώνουν Ελληνοκεντρικώς τα ιστορικά γεγονότα αλλά και οι άλλοι λαμβάνουν ως δεδομένη τη νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση(και τη θεσμική λειτουργία της) και την αντιπροσωπευτική δημοκρατία!


ΥΓ:Το ανωτέρω άρθρο γράφτηκε εντελώς αυθόρμητα και στην στιγμή χωρίς να έχει προγραμματιστεί μέρες ούτως ώστε να διορθωθεί ή προστεθεί νέο στοιχείο. Οπότε, αν τυχόν περιέχει παραλείψεις καλό είναι να επισημανθούν από τους αναγνώστες.

Επιπλέον, το κείμενο βασίστηκε σε διάφορα κείμενα του πολιτικού φιλόσοφου Τάκη Φωτόπουλου.

6 σχόλια:

Ιοκάστη είπε...

Όντως στις θεωρητικές επιστήμες δεν είναι δυνατόν να υπάρχει η αντικειμενικότητα των θετικών επιστημών, όμως μπορούμε και πρέπει να κυνηγήσουμε μια σχετική αντικειμενικότητα. Τα βιβλία της ιστορίας ως τώρα το μόνο που έκαναν είναι να ενισχύουν τον εθνικισμό και το θρησκευτικό συναίσθημα. Αυτό δεν χρειάζεται να είναι ιδιοφυία κανείς για να το καταλάβει και να σκεφτεί τρόπους να αντιμετωπιστεί.

Η ιστορία δεν είναι λογοτεχνία και δεν χρειάζεται να περιγράφει με τρόπο γλαφυρό κάποια γεγονότα, μπορεί να χρησιμοποιεί εκφράσεις πιο ψυχρές, να περιοριστεί στην στεγνή περιγραφή. Επίσης θα μπορούσε να κοιτάξει και την άλλη πλευρά, να μην ωραιοποιεί ντε και καλά ό,τι κάναμε εμείς και καταδικάζει ό,τι έκαναν οι άλλοι. Είχα την τύχη να έχω καλούς δασκάλους και πάντα όποιος μας έκανε ιστορία στα μισά μαθήματα μας έλεγε «αυτό βέβαια δεν είναι αλήθεια, δεν έγιναν έτσι ακριβώς τα πράγματα», ε έλεος… Και να μην μιλήσω για το γλείψιμο στην εκκλησία, με τα λάβαρα, το ‘21 και την Αγία Λαύρα, μας τα έχουν κάνει τσουρέκια πια…

Ναι είμαι υπέρ της αλλαγής του βιβλίου της ιστορίας. Όταν καταδικάζουμε κάτι πριν δοκιμαστεί απλά αρνούμαστε κάθε αλλαγή, κι αυτό είναι κακό. Μόνο και μόνο η αντίδραση της εκκλησίας απέναντι στο βιβλίο φτάνει για να του δώσει κανείς μια ευκαιρία :p

aeroxeimarros είπε...

Η ουσία του θέματος είναι η διαμάχη των Ευροφρόνων με τους Ελληνόφρωνες η οποία δεν είναι καινούρια αλλά ανάγεται από τον 19ο αιώνα, αποτέλεσμα φυσικά της κυριαρχίας της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης!

Η ιστορία όπως φυσικά και άλλα μαθήματα είναι βασικά στην αναπαραγωγή των συλλογικών αξιών, πεποιθήσεων, και προτύπων συμπεριφορών και κυρίως στην εσωτερίκευση του υπάρχοντος θεσμικού πλαισίου!
Μία από τις αρχές λοιπόν της σημερινής οργάνωσης της κοινωνίας είναι η ετερονομία της και όχι η αυτονομία πράγμα που διακρίνεται ξεκάθαρα σε όλο το βιβλίο, το οποίο σημειωτέον δεν διαφέρει σημαντικά από τα προηγούμενα απλά περιγράφει κάπως πιο ψυχρά κάποια γεγονότα σε σχέση με τα προγενέστερα!

Σημαντικό το γεγονός ότι το βιβλίο σε όλους τους απελευθερωτικούς αγώνες προβάλλει την ιδεολογία της υπερεθνικής ελίτ περί ατομικών δικαιωμάτων που υπερισχύουν των εθνικών ή άλλων ένα σημείο που αποδεικνύει περίτρανα τη μη αντικειμενικότητα αλλά και την ιδεολογική φόρτιση του βιβλίου!

Επί παραδείγματι,
επανάκτηση της γης από τους μαύρους της Ζιμπάμπουε που είχαν πάρει η λευκοί αποικιοκράτες θεωρείται από τους ισχυρούς αλλά και από τις οργανώσεις που οι ίδιοι ελέγχουν ως παραβίαση των ατομικών δικαιωμάτων ενώ για τους μαύρους θεωρείται και δικαίως απελευθερωτικός αγώνας!

Ποια είναι λοιπόν η σχετική αντικειμενικότητα εδώ; Το βιβλίο εξ ολοκλήρου φορτίζεται από την ιδεολογία των ισχυρών, πράγμα που το καθιστά μεροληπτικότατο!!

Το ότι το βιβλίο ταυτίζει τη δημοκρατία με την αντιπροσωπευτική σύγχρονη "δημοκρατία" είναι άξιο αναφοράς ενώ και το γεγονός ότι δεν αμφισβητεί πουθενά το θεσμικό οικονομικό πλαίσιο του υπάρχοντος συστήματος φανερώνει συγκεκριμένες κατευθύνσεις που πρέπει να λάβουν οι μαθητές για τις κοινωνικές αξίες!!

Επιπρόσθετα, θα τόνιζα τη σημασία που δίνουν στην ανεξιθρησκία υποβιβάζοντας έτσι την επιστήμη κατά τον Διαφωτισμό ούτως ώστε να ικανοποιήσουν τους Ελληνορθόδοξους(το έχουμε δει και στο παρελθόν ότι σε κάποια πράγματα συμβιβάζονται ως ανίερες συμμαχίες)

Κλείνοντας, όταν χρησιμοποιείς πηγές ανάλογα με τη μέθοδο που το κάνεις αλλά και την προσωπική σου θέση βγάζεις και τα αντίστοιχα συμπεράσματα, ενώ παράλληλα έχεις έμμεσα ως βάση την οικονομία της αγοράς και την σύγχρονη "δημοκρατία" πράγμα που αυτομάτως σε κάνει υποκειμενικότατο όπως τους Ελληνόφρονες...

Ιοκάστη είπε...

Σε κάποια συμφωνώ από αυτά που λες, σε κάποια διαφωνώ όμως.

1ον, η παγκοσμιοποίηση δεν είναι τόσο κακό πράγμα, εγώ την λατρεύω πχ. Ο νεοφιλελευθερισμός έχει πολλές εκφάνσεις, κάποιες δεν μ’αρέσουν, κάποιες τις θεωρώ σωστές όμως.

Για μένα ο ρόλος της ιστορίας δεν είναι η αναπαραγωγή των συλλογικών αξιών, αλλά η καταγραφή των γεγονότων του παρελθόντος. Άλλωστε οι αξίες αλλάζουν, αλίμονο να διατηρούσαμε αιώνια τις ίδιες ιδέες.

Η αλήθεια είναι πως δεν έχω διαβάσει όλο το βιβλίο, αλλά αν όντως προβάλλει την ιδεολογία της ελίτ τότε δεν συμφωνώ, μαλακία τους και έλλειψη αντικειμενικότητας.

Το να θίξουν όμως το υπάρχον οικονομικό σύστημα δεν είναι ακριβώς δική τους δουλειά. Κι άλλωστε τι περίμενες; Να προτείνουν οικονομική επανάσταση; Δεν γίνονται αυτά τα πράγματα, και σίγουρα όχι από την ιστορία. Όπως ξαναείπα για μένα ιστορία πρέπει να είναι όσο πιο στεγνή περιγραφή των γεγονότων γίνεται και τίποτα παραπάνω. Για το παραπάνω θα έπρεπε να υπάρχει άλλο μάθημα ίσως…

Δεν καταλαβαίνω τι πρόβλημα έχει με την σημασία που δίνουν στην ανεξιθρησκία. Αυτό ειδικά το βρίσκω υπέροχο!! Ανεξιθρησκία ζητάμε κι εμείς! Ανεξιθρησκία χρειάζεται και ο κόσμος βασικά. Τι ήθελες να πούνε;

Και σε πληροφορώ πως καθόλου δεν ικανοποιήθηκαν οι ελληνορθόδοξοι, αλλιώς δεν θα έκαναν τόση φασαρία. Σκέψου πως ως τώρα τα βιβλία ιστορίας εξυμνούσαν ακατάπαυστα την εκκλησία, προωθούσαν τον χριστιανισμό με 1000 τρόπους, η ανεξιθρησκία που προβάλλει τώρα το συγκεκριμένο βιβλίο δεν είναι απλά μεγάλο βήμα, είναι τεράστιο βήμα.

Πρέπει να είμαστε ρεαλιστές, δεν γίνεται ξαφνικά να γίνει η τεράστια αλλαγή. Εδώ 2 πράγματα πήγαν να αλλάξουν και το βιβλίο αποσύρθηκε, αν έκαναν αυτά που λες εσύ φαντάζεσαι αντιδράσεις; Θα τους έκαιγαν στο Σύνταγμα… Οι αλλαγές θέλουν υπομονή..

aeroxeimarros είπε...

Κατ αρχήν, ποιος σου είπε ότι έχω πρόβλημα με την παγκοσμιοποίηση;

Το πρόβλημα μου έγκειται στο είδος της παγκοσμιοποίησης που ευνοεί την συσσώρευση των κεφαλαίων και τις εξουσίας στα χέρια των ολίγων και τα αποτελέσματα αυτού τα βλέπουμε όλοι!

Να έχεις υπ'όψιν σου ότι όταν κατακρίνω την οργάνωση της κοινωνίας και τα πολιτικά συστήματα που κυριαρχούν αναφέρομαι στο οικονομικός τους θεσμικό πλαίσιο και όχι στο πολιτιστικό που αναφέρεσαι σαφώς εσύ.

Η ιστορία όπως και άλλα μαθήματα και μέσω της γενικής διαπαιδαγώγησης αναπαράγει πρότυπα ανεξάρτητα για το τι λες εσύ! :)
Επίσης, όταν αναφερόμαστε σε γεγονότα του παρελθόντος αναγκαστικά διατρέχουμε και τις έννοιες της δημοκρατίας, του πολιτεύματος, και άλλων αρχών οπότε δεν είναι τόσο απλά όσο τα λες, μακάρι να ήταν έτσι!

Ως άθεος υποστηρίζω την ανεξιθρησκία αλλά αυτό όμως που υποστηρίζω περισσότερο είναι ότι όποιος αναφέρεται στον Διαφωτισμό και την επιστήμη θα πρέπει να μην συγχέει τον θρησκευτικό ανορθολογισμό με την επιστήμη και την έρευνα!


Όσο για την αντίδραση των Ελληνοφρόνων αφενός μεν αυτή περιορίστηκε απλά στην περιγραφή κάποιων εθνικών θεμάτων αφετέρου δε θα πρέπει να λάβεις υπ όψη σου ότι στο δημόσιο διάλογο που τίθενται ζητήματα που κυριαρχούν κατά κόρον οι 2 κατεστημένες σκέψεις στην Ελλάδα(Ελληνόφρονες-Ευρώφρονες) πάντα προβάλλονται περισσότερο οι ακραίες αντιδράσεις ώστε να τα βρουν κάπου ενδιάμεσα!!

Σωστά, απεσύρθη το βιβλίο. Εξάλλου, εγώ δεν θεωρώ ότι η σταδιακή αλλαγή θα επέλθει ποτέ όπως λες διότι για να γίνει κάτι τέτοιο θα πρέπει πρωτίστως να αλλάξει ο τρόπος λειτουργίας των ελιτ και η οικονομίας της αγοράς, πράγμα που δυστυχώς δεν διαφαίνεται!!

Ασυγχώρητη είπε...

Τα βιβλία ιστορίας που γράφονται για εκπαιδευτικούς σκοπούς, όπως και τα αναλυτικά προγράμματα μιας χώρας, μιας εκάστοτε κυβέρνησης, είναι εκτός από εκπαιδευτικά, κείμενα έντονα ιδεολογικά και πολιτικά, δεν γράφονται σε κενό χωροχρόνο από αόρατα πνεύματα,θέτουν ξεκάθαρους σκοπούς και στόχους για το τι θέλουν να μάθουν τα παιδιά. "Τι άνθρωπο θέλω να φτιάξω;" είναι το ερώτημα τους, και όχι "Τι είναι ο άνθρωπος;" Αυτό αντιλαμβάνομαι ότι εννοείς λέγοντας ότι οι κοινωνικές επιστήμες δεν μπορούν να έχουν την αντίστοιχη αντικειμενικότητα των θετικών επιστημών. Θα έλεγα καλύτερα "παράγουν" πρότυπα, παρά αναπαράγουν.

Όσον αφορά στην ανεξιθρησκεία..φαντάζομαι δεν την εννοούν με την..βυζαντινή έννοια:P Ε ακούγεται "ωραίο" και καλύτερα έτσι παρά εγκέφαλοι γιουβέτσι ε;

aeroxeimarros είπε...

Ασυγχώρητη, και παράγονται αλλά και αναπαράγονται οι αξίες, τα πρότυπα συμπεριφορών,οι κανόνες της κοινωνίας κ.α. διότι έχουν ήδη καθοριστεί και απλά πρέπει να διατηρούνται μέσω της διαπαιδαγώγησης!

Σ'ευχαριστώ για το σχόλιο!